Niebo za oknem z Saturnem w opozycji

Saturn kwiecień 2013

W niedzielę 14 kwietnia można było zaobserwować bliskie spotkanie Księżyca z Jowiszem. 15 kwietnia Księżyc odsunie się już od Jowisza, ale wciąż będzie dość blisko niego, na tle gwiazdozbioru Byka. O godzinie podanej na mapce faza Srebrnego Globu będzie wynosiła 25%, a od Jowisza będzie dzielił go dystans ponad 12° i będzie się zwiększał. Również coraz większa będzie odległość między Księżycem, a gwiazdą ζ Tauri, czyli południowym rogiem Byka. W tym samym momencie będzie ona wynosiła niewiele ponad 2°.



Warunki widoczności Jowisza ulegną dalszemu pogorszeniu. Ratuje go tylko korzystne nachylenie ekliptyki do widnokręgu, dzięki czemu jest on wciąż widoczny dość dobrze. Obecnie planeta zachodzi około północy, świecąc z jasnością -2 magnitudo. 2,5 godziny po zmierzchu Jowisz znajduje się na wysokości około 15° nad horyzontem. Przez teleskopy można obserwować tarczę planety o średnicy 35".

W układzie księżyców galileuszowych będzie można zaobserwować następujące zjawiska:

• 15 kwietnia, godz. 20:36 - wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
• 17 kwietnia, godz. 21:16 - wyjście Ganimedesa z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
• 18 kwietnia, godz. 21:00 - Kalisto 1 sekundę kątową na północ od brzegu tarczy Jowisza,
• 20 kwietnia, godz. 21:40 - Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 20 kwietnia, godz. 23:52 - wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 21 kwietnia, godz. 18:56 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 21 kwietnia, godz. 19:52 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 21 kwietnia, godz. 21:10 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 21 kwietnia, godz. 22:08 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza

Kolejnej doby Księżyc odwiedzi słaby gwiazdozbiór Sekstantu, który znajduje się na południe od Regulusa - najjaśniejszej gwiazdy Lwa. Właśnie zbliżenie z Regulusem będzie atrakcją tego wieczoru, ponieważ od tej gwiazdy można zacząć szukanie pozostałych gwiazd tej konstelacji, która ma kształt podobny do żelazka. O godzinie podanej na mapce Księżyc będzie miał fazę 72%, a Regulus będzie świecił 7° na północny wschód od niego.

Saturn marzec 2011

Piątek 19 kwietnia zastanie Księżyc w konstelacji Raka, blisko granicy z położoną na południe od niej Hydrą. Naturalny satelita Ziemi będzie już po pierwszej kwadrze i jego tarcza będzie miała fazę 62%. Księżyc przejdzie na południe od gwiazd 60 Cnc i Acubens (oznaczanej na mapach grecką literą α), a wcześniej zakryje gromadę otwartą gwiazd M67. Niestety do zjawiska dojdzie w ciągu dnia i nie będzie można go obserwować z naszego kraju. Około godziny 22:00 odległość Księżyca od gwiazdy Acubens będzie wynosiła 1°, zaś od 60 Cnc - półtora stopnia.
We wtorek 16 kwietnia Księżyc przesunie się już do gwiazdozbioru Bliźniąt. Wieczorem jego tarczę w fazie 34% będzie można zobaczyć w sąsiedztwie trzeciej co do jasności gwiazdy tej konstelacji, czyli Alheny. Jest ona oznaczana na mapach nieba grecką literą γ, a o godzinie podanej na mapce odległość między tymi ciałami niebiańskimi będzie wynosić około 2°.

Praktycznie przez całą noc można obserwować Saturna, który za 2 tygodnie znajdzie się w opozycji do Słońca, czyli po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce. Planeta jest teraz najbliżej naszej planety w całym sezonie obserwacyjnym, a co za tym idzie ma największe rozmiary kątowe i jasność: odpowiednio 19" i +0,2 magnitudo. W okresie opozycji i koniunkcji ze Słońcem również maksimum osiągają prędkości poruszania się planet po niebie. W przypadku Saturna wynosi ona obecnie 290"/dobę, a więc w ciągu tygodnia planeta przesuwa się o więcej niż wynosi średnica kątową Słońca czy Księżyca. Obecnie Saturn przebywa jeszcze w gwiazdozbiorze Wagi (prawie 7° od gwiazdy Zubem Elgenubi), ale w maju planeta ponownie zawita na jakiś czas do gwiazdozbioru Panny. Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) przypada w tym tygodniu w środę 17 kwietnia.

Nad ranem, a więc już po zachodzie Księżyca, występują dobre warunki widoczności komety C/2011 (PanSTARRS). Obecnie kometa przechodzi przez konstelację Kasjopei, przez zachodnie ramię charakterystycznej litery "W". Dzięki temu będzie dość łatwa do znalezienia, bo wystarczy - zwłaszcza pod koniec tygodnia - przeczesywać lornetką obszar między gwiazdami Schedar i Caph (czyli odpowiedni α i β Cas), aby natrafić na kometę.

Kometa dołuje (czyli przyjmuje najmniejszą wysokość nad horyzontem) około godziny 23:30, na wysokości ponad 20° nad północnym widnokręgiem, natomiast 2,5 godziny przed świtem (na tę porę wykonana jest animacja) kometa świeci jakieś 10° wyżej, a niebo wciąż jest ciemne. Jednak z każdym dniem kometa jest coraz dalej zarówno od Ziemi, jak i od Słońca, zatem jej jasność będzie słabnąć i na pewno na jej obserwacje warto zabrać co najmniej lornetkę.

Żródło: EUHOU oraz własne