Niebo za oknem w III tygodniu lutego 2013

Niebo w III dekadzie lutego 2013r.

Ostatni tydzień lutego niesie se sobą mała nadzieję na poprawę pogody. Wszystko za sprawą przedwiośnia, którego wszyscy niecierpliwie wypatrujemy. Choć zima to najlepszy okres dla astronomii to tym razem nie dane nam było nasycić oczu widokami gwieździstego nieba.

Na początku tygodnia jest jeszcze szansa na odnalezienie Merkurego nisko nad zachodnim horyzontem, ale nie będzie to łatwe zadanie (tak, jak by to było w zeszłym tygodniu, gdyby nie było chmur), ponieważ jasność planety będzie już mała, a dodatkowo Merkury będzie świecił bardzo nisko nad horyzontem. Próby odszukania Merkurego można podejmować w zasadzie tylko w poniedziałek i wtorek, co jest pokazane na animacji, która przedstawia widok zachodniego widnokręgu na 45 minut po zachodzie Słońca.


Szczegóły widoczności zamieszczone są w poniższej tabeli:

Merkury na przełomie lutego i marca 2013 r.
Data	Jasność [mag]	Średnica kątowa ["]	Faza [%]	Wysokość [°]
25 II	1,8	9,4	12	4,5
26 II	2,3	9,6	9	3,3
27 II	2,7	9,9	7	1,9
28 II	3,2	10,1	4	0,5

W pierwszej połowie nocy można obserwować Jowisza. Porusza się on ruchem prostym i wyraźnie już zboczył z linii łączącej Aldebarana z Plejadami, na której przebywał na początku miesiąca. Obecnie planeta ma jasność -2,3 magnitudo, a jej średnica kątowa spadła już do 39". Przez lornetki można obserwować cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza, warto zwrócić uwagę na następujące zjawiska:

• 25 lutego, godz. 1:06 - wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
• 25 lutego, godz. 20:36 - wejście Io na tarczę Jowisza,
• 25 lutego, godz. 21:56 - wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 25 lutego, godz. 22:48 - zejście Io z tarczy Jowisza,
• 26 lutego, godz. 0:12 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 26 lutego, godz. 17:16 - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 26 lutego, godz. 17:54 - Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 26 lutego, godz. 19:52 - zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 26 lutego, godz. 21:26 - wyjście Io z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
• 27 lutego, godz. 18:40 - zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 1 marca, godz. 22:20 - wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 2 marca, godz. 0:40 - zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 3 marca, godz. 22:24 - Europa chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 4 marca, godz. 0:58 - wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 4 marca, godz. 1:06 - wejście Europy w cień Jowisza (początek zaćmienia),
• 4 marca, godz. 1:20 - Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia).

 W najbliższych dniach Księżyc przejdzie od gwiazdozbioru Lwa, przez Sekstanta, znowu Lwa, następnie Pannę do Wagi. Noc z niedzieli 24 lutego na poniedziałek 25 lutego Księżyc spędzi w Lwie, w pobliżu najjaśniejszej gwiazdy tej konstelacji - Regulusa (jasność obserwowana: +1,3 magnitudo). O godzinie podanej na mapce odległość między naturalnym satelitą Ziemi a Regulusem będzie wynosić ponad 7° i do rana zmniejszy się tylko o jakieś 0,5 stopnia.

Ta i dwie następne noce będą najjaśniejsze w tym tygodniu i w całym miesiącu ze względu na to, że w poniedziałek 25, ale wieczorem o godzinie 21:26 Księżyc przejdzie przez pełnię i już w nocy opisywanej w poprzednim akapicie jego tarcza będzie miała fazę 99%. Następnej nocy będzie pełnia, a więc faza będzie wynosić 100%, zaś w nocy z wtorku na środę tarcza Księżyca będzie oświetlona w 98%.

Jednak dopiero następnej nocy ze środy 27 lutego na czwartek 28 lutego Srebrny Glob dotrze na małą odległość do w miarę jasnej gwiazdy, która nie będzie niknąć w jego blasku. Będzie to Porrima, czyli jedna z jaśniejszych gwiazd Panny. Około godziny 1:00 Księżyc w fazie 94% świecić będzie 8° od Porrimy.

Kolejnej doby Księżyc zmniejszy fazę do 88% i przejdzie kolejne kilkanaście stopni na południowy-wschód, zbliżając się na jeszcze mniejszą odległość do Spiki, czyli najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Panny. W chwili pokazanej na mapce naturalny satelita Ziemi będzie odległy od Spiki o nieco ponad 3,5 stopnia. Natomiast do rana odległość ta zmniejszy się do mniej niż 2°. Po zachodzie Księżyca i Spiki odległość ta dalej będzie się zmniejszać i mieszkańcy centralnej Ameryki Południowej, wysp Galapagos oraz południowego skrawka Ameryki Środkowej będą mogli obserwować zakrycie tej gwiazdy przez Księżyc.

Sobotę 2 marca Księżyc spędzi przy granicy gwiazdozbiorów Panny i Wagi, blisko drugiej łatwo widocznej obecnie planety Układu Słonecznego - Saturna. Niestety największe zbliżenie Księżyca z Saturnem będzie miało miejsce, gdy oba ciała będą w naszym kraju pod horyzontem i w sobotę 2 marca odległość Księżyca od Saturna będzie wynosić ponad 8°, przy fazie Srebrnego Globu równej 80%. Dobę później faza Księżyca zmniejszy się do 71%. Zmniejszy się również odległość do Saturna, ale bardzo niewiele, do nieco mniej niż 8°. Obecnie jasność planety wzrosła już do +0,4 magnitudo, a jej tarcza ma średnicę 18". Maksymalna elongacja Tytana (wschodnia) przypada w piątek 1 marca.

Źródło: EUHOU